آیا روسیه می‌تواند «کیف» را تصرف کند؟

فردای اقتصاد: روسیه در حال بسیج نیرو و تسلیحات برای تدارک یک حمله جدید به اوکراین است. این حمله می‌تواند با فرارسیدن ماه ژانویه انجام شود، اما احتمال بیشتری وجود دارد که در فصل بهار رخ دهد. حمله‌ بزرگ می‌تواند از دونباس در جبهه شرق، از جنوب یا حتی از بلاروس کشوری در شمال، که رییس‌جمهورش عروسک خیمه شبازی پوتین است انجام شود. نیروهای روسیه قصد عقب راندن نیروهای اوکراینی را دارند و حتی این احتمال وجود دارد که برای دومین بار برای تصرف «کیف» پایتخت اوکراین، اقدام کنند.
این تحلیل «اکونومیست» نیست، بلکه ارزیابی ژنرال والری زالوژنی، رئیس نیروهای مسلح اوکراین است. این تحلیل، نتایج یک رشته نشست بی‌سابقه است که طی دو هفته گذشته با حضور ژنرال زالوژنی، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین و ژنرال الکساندر سیرسکی، رئیس نیروی زمینی این کشور برگزار شده‌ و در اختیار «اکونومیست» قرار گرفته‌است. ژنرال زالوژنی در همین زمینه گفت: «روس‌ها در حال آماده‌سازی حدود ۲۰۰ هزار سرباز جدید هستند. من تردید ندارم که آنها یک بار دیگر برای فتح «کیف» تلاش خواهند کرد. منابع غربی می‌گویند که ژنرال سرگئی سوروویکین، ژنرال بلندپایه روسیه و فرمانده نیروی هوافضای این کشور، همواره این اتفاق را به مثابه یک درگیری چندین ساله ارزیابی کرده‌است.
به نظر می‌رسد در فضای زمستانی یخ‌زده و در میان گل و لای، جنگ به بن‌بست رسیده‌است. نزدیک به یک ماه است که در خط مقدم هزار کیلومتری، هیچ تحرکی از سوی دو طرف دیده نشده‌است.
دریاسالار سر تونی راداکین، رییس ستاد دفاع بریتانیا و بلندپایه ترین مقام نظامی این کشور، این هفته گفت که در حال حاضر، کمبود گلوله‌های توپخانه به این معنی است که بخت روسیه برای آغاز یک حمله نظامی به سرعت در حال کاهش است.
به بن‌بست رسیدن جنگ می‌تواند تمایل طرفین برای آغاز مذاکرات صلح را افزایش دهد.
امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا (به دلایل بسیار متعدد) و ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه، در روزهای اخیر، همگی از راه حل دیپلماتیک سخن گفته‌اند. بسیاری در غرب که از این جنگ وحشت‌زده شده و آسیب دیده‌اند، ممکن است به دلیل افزایش قیمت‌های انرژی، خودخواهانه از این موضوع استقبال کنند. اما فرماندهان اوکراین استدلال می‌کنند که این موضوع نباید به زودی اتفاق بیفتد و به نظر می‌رسد حق با آنهاست.
اگر اوکراینی‌ها امروز به دنبال توقف جنگ باشند و تحرکات خود را در خطوط مقدم متوقف کنند، روسیه می‌تواند برای تدارک یک حمله جدید آماده‌تر شود. ژنرال‌های پوتین همچنان به برنامه آموزش و استقرار نیروهای تازه بسیج شده و تجهیز صنایع برای کمک به تلاش‌های جنگی روسیه - و به گفته مقامات نظامی اوکراین گلوله‌های توپخانه – ادامه دهند. توقف احتمالی جنگ می‌تواند تکرار اشتباه سه سال منتهی به آغاز تهاجم روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ باشد. در آن دوره زمانی، رهبران غربی که به پوتین بسیار امتیاز می‌دادند، گفت‌وگوهای بی‌پایانی با او انجام دادند، اما رییس‌جمهور روسیه همزمان در حال آماده‌سازی ارتش این کشور برای حمله به اوکراین بود.
اکنون مهم‌ترین مسئولیت غرب این است که اطمینان حاصل کند که هرگونه ضد حمله روسیه با شکست مواجه خواهد شد. به همین دلیل ارسال سلاح به اوکراین باید افزایش یابد و سرعت بگیرد.
اوکراین از سیستم موشکی «هیمار» که آمریکایی‌ها در ماه ژوئن آن را در اختیار اوکراین قرار داده‌، بهره برده تا تأثیرات مخربی بر زاغه‌های مهمات و مراکز فرماندهی و کنترل روسیه داشته باشد و امکان پیشروی سریع اوکراینی‌ها ابتدا در شمال شرق و سپس در جنوب را فراهم کند. روسیه اما بسیاری از اهداف مورد نظر اوکراینی‌ها را از شعاع عملیاتی سامانه «هیمار» خارج کرده‌است. بنابراین اوکراینی‌ها به مهمات بیشتری از جمله موشک‌های ATACMS نیاز دارند تا بتواند اهداف مورد نظر آنها را که دست‌کم دو برابر دورترواقع شدند، مورد اصابت قرار دهد. اوکراین به تعداد بسیار بیشتری از این نوع موشک‌ها و همچنین انواع توپخانه، تانک و هلیکوپتر و البته بسیاری دیگر از ادوات جنگی نیازمند است.
اوکراین همچنین نیازمند دریافت کمک برای دفع حملات روسیه به سیستم‌های برق، آب و گرمایش غیرنظامیان است. هدف از این اقدامات، تخریب اقتصاد اوکراین و همچنین ضربه‌زدن به روحیه سربازان این کشور در خط مقدم است که نگران خانواده های خود هستند.
همانطور که ژنرال زالوژنی توضیح می‌دهد، مهمات اوکراین برای سیستم‌های دفاعی موجود در حال کاهش است. (سیستم‌های فعلی عمدتاً کیت‌های  ضد هوایی مربوط به دوران شوروی است که برای استفاده علیه موشک‌ها تغییر کاربری داده شده‌اند).  اوکراین همچنین به دفاع ضد موشکی بیشتر و بهتری نیاز دارد. موشک‌های پاتریوت آمریکایی که به نظر می‌رسد در راه اوکراین است، تقویت بزرگی برای این کشور خواهد بود، اما آموزش سربازان برای استفاده از آنها زمان می برد و این موشک‌ها باید ماه‌ها پیش در اختیار «کیف» قرار می‌گرفتند.
اگر قرار است اوکراین به عنوان یک دموکراسی در حال شکوفایی، به سلامت از این درگیری خارج شود، حتی دفاع هوایی نیز کافی نخواهد بود: این کشور باید بتواند قلمروهای بیشتری را بازپس گیرد. اگرچه نیروهای روسی در سال جاری تنها بخش کوچکی از سواحل دریای سیاه اوکراین را تصرف کرده‌اند، اما این امر آنها را به اندازه کافی به تمام بنادر بزرگ اوکراین نزدیک می‌کند تا خطوط کشتیرانی را مورد تهدید قرار دهند. به غیر از مقادیر محدودی غلات که در جریان یک توافق سازمان ملل با میانجی‌گری سازمان ملل حاصل شد، صادرات اوکراین تا حد زیادی قطع شده‌است.
تصرف قلمروهای بیشتر همچنین به پرهیز از ایجاد بن بست در جنگ کمک می‌کند و به پوتین این هشدار را می‌دهد که با خطر از دست دادن تصرفاتش در اوکراین مواجه است. با مرزهای امروزی، روسیه یک پل زمینی دارد که می تواند شبه جزیره کریمه را که در سال ۲۰۱۴ به خاک روسیه ضمیمه شد را تجهیز و از جبهه جنوب اوکراین را تهدید کند. در مقابل، اگر اوکراین این پل زمینی را قطع کند و سواحل شمالی دریای «آزوف» را پس بگیرد، می‌تواند از موضع قدرت مذاکره کند و حتی کریمه را در محدوده آتش توپخانه خود قرار دهد. این اتقاق می‌تواند این تلقی را از بین ببرد که پوتین می‌تواند تنها با انجام یک حمله دیگر طی چند سال آینده پیروز این جنگ شود.
به نظر می‌رسد اوکراینی‌ها همچنان آماده فداکاری برای دستیابی به خواسته‌هایشان هستند. زلنسکی به اکونومیست گفت که «۹۵ یا ۹۶ درصد مردم خواستار آزادی همه سرزمین‌های اشغال شده، از جمله بخش‌هایی از خاک اوکراین هستند که در سال ۲۰۱۴ به اشغال روسیه درآمد.» او استدلال می‌کند که وعده‌های غرب در مورد تضمین‌های امنیتی، جایگزین ضعیفی برای تمامیت ارضی کشورش است. به هر حال، ضمانت‌های مشابهی که آمریکا و بریتانیا در سال ۱۹۹۴ به اوکراین ارائه کردند - یعنی زمانی که این کشور سلاح‌های هسته‌ای شوروی سابق که در خاک اوکراین مستقر شده‌بودند را تسلیم کرد- ۲۰ سال بعد تقریباً بی‌ارزش شدند.
حامیان اوکراین احتمالا دیدگاهی مختصر متفاوت دارند. آنها بر این باورند که پس گرفتن همه سرزمین‌های اشغال شده، یک هدف حداکثری است که اوکراین برای رسیدن به آن تلاش می‌کند، به ویژه  آنکه بازپس گیری برخی از سرزمین‌ها به معنی آزاد کردن افرادی است که اساسا نمی‌خواهند آزاد شوند. تهدیدات هسته‌ای پوتین دلیلی است برای اطمینان از پیروز نشدن روسیه، اما در عین حال دلیلی است بر آنکه اوکراین نیازی ندارد تا مرزهایی که روسیه آن را به رسمیت می‌شناسند، تهدید کند. اوکراین همچنین باید متوجه باشد که جریان کمک‌های نظامی و مالی به منوط به پیشگیری از رقابت‌های داخلی است که هم اکنون نشانه‌هایی از آن به چشم می‌خورد. شرط دیگر کمک‌های نظامی و مالی غرب به اوکراین، تلاش برای مهار فساد نهادینه شده و دیرپا در این کشور است.
با این اوصاف، همه جهان، از جمله مسکو، از شکست ایده توسعه طلبانه احیای امپراتوری کهن روسیه، سود خواهد برد. اگر اوکراین به اندازه کافی مورد حمایت قرار بگیرد، فرماندهان نظامی آن می‌توانند به سمت ساحل پیشروی کنند و بخش‌های عمده‌ای از سرزمین‌هایی که روسیه پس از آغاز جنگ علیه اوکراین در ۲۴ فوریه اشغال کرده‌است را پس بگیرند. اوکراین هرچه قدر بیشتر بتواند سرزمین‌هایی که اشغال شده‌اند را بازپس بگیرد، بخت یک موفقیت پایدار برایش بیشتر خواهد شد.

منبع: اکونومیست

برای جزییات بیشتر کلیک کنید:
روسیه چگونه در اوکراین زمین‌گیر شد؟